"Citius-Altius-Fortius. Lokalny wymiar wielkiej idei sportu" to tytuł wystawy, jaką do końca września 2012 roku można oglądać w Ratuszu Głównego Miasta Gdańska.

GALERIA

Jest to wizualna opowieść o ludziach dla których sport był wszystkim. O ludziach przełamujących bariery w sobie i zmagającymi się z przeciwieństwami losu, także z wojną. To także historia sportu na Pomorzu. Citius-Altius-Fortius (łac. szybciej, wyżej, silniej) – jest to dewiza igrzysk olimpijskich przyjęta przez Międzynarodowy Komitet Olimpijski w roku 1913.

Jak mówi dr Janusz Trupinda, kurator wystawy: - Rok 2012, to czas czerwcowego polsko-ukraińskiego Euro oraz lipcowych igrzysk olimpijskich w Londynie. Muzeum Historii Miasta Gdańska pragnie przypomnieć idee olimpijskie i humanistyczną twarz sportu, która zawsze przecież towarzyszyła szlachetnej rywalizacji. Wystawa ma także pokazać ludzi uprawiających sport, a jednocześnie związanych z Pomorzem oraz Warmią i Mazurami. Ziemiami, które w ciągu ostatnich kilku stuleci doświadczyły wielu zmian społeczno-politycznych. To przecież także na naszym terenie zmieniały się granice, a po 1945 roku pojawili się zupełnie nowi ludzie, którzy mimo czasem ekstremalnie ciężkich warunków wciąż znajdowali w sobie siłę i motywację do uprawiania sportu.

Wystawa pokazuje idee, jakie niosły ze sobą starożytne i nowożytne igrzyska oraz sylwetki lokalnych olimpijczyków od XIX w. do czasów współczesnych. Porusza kwestie formowania się nowożytnej idei olimpijskiej, rozwój sportu zorganizowanego czy sportu uprawianego w czasie II wojny światowej, aż do czasów nam współczesnych.

Opowieść tworzy blisko 600 eksponatów ze zbiorów instytucji krajowych i osób prywatnych. Nierzadko obiekty te otrzymały po konserwacji drugie życie i teraz rozbłysną nowym blaskiem. Na ekspozycji znalazły się m.in. medale olimpijskie od 1924 r. czy przedmioty związane z polskim sportem w Wolnym Mieście Gdańsku, z Areoklubem Gdańskim czy z klubami K.S. Gedania  oraz Towarzystwem Gimnastycznym "Sokół". Przy okazji warto przypomnieć, że istniejące dziś Stowarzyszenie Gedania 1922, to spadkobiercy przedwojennej sekcji piłkarskiej K.S. Gedania. Stowarzyszenie to  obecnie buduje zespół boisk na terenach po zlikwidowanej oczyszczalni ścieków przy ul. Hallera w Brzeźnie, w tym jedno transferowe na Euro 2012.

"Citius, Altius, Fortius" to również przedmioty dokumentujące igrzyska olimpijskie organizowane w obozach jenieckich oraz pamiątki współczesnych mistrzów. Muzeum Sopotu zadbało o prezentację wyjątkowego zjawiska, jakim był sport uprawiany w tym mieście latem i zimą. Są puchary, odznaki, medale, sprzęt sportowy (m.in. dwa bojery, motor żużlowy).

Prezentacji towarzyszy szereg imprez towarzyszących, m.in. pokaz samochodów sportowych firmy Mercedes, czy repliki samolotu używanego przez Aeroklub Gdański. Co dwa tygodnie MHMG zaprasza na spotkania ze sportowcami i ludźmi sportu naszego regionu. Rozpoczęto spotkaniem na temat sportu bojerowego. Swój udział w kolejnych cyklach potwierdzili m.in. Dariusz Michalczewski, prof. Jerzy Młynarczyk, wioślarz Adam Korol, gimnastyk Leszek Blanik czy kolarz Czesław Lang.

Główna ideą wystawy – jak powiedział nam Adam Koperkiewicz, dyrektor MHMG (na zdjęciu powyżej) - jest pokazanie wartości kulturowej i siły ducha sportu, części ludzkiej kultury i aktywności. Podstawą prezentacji jest nie tyle narodowość - polska czy niemiecka - lecz miejsce, skąd ci sportowcy pochodzą lub gdzie swe sukcesy osiągali. Wystawa ukazuje ciągłość uprawiania sportu, ludzi i ich motywacje, porażki i sukcesy w czasach pokoju i wojny. Wspaniałe sale Ratusza Głównego Miasta stały się areną wspomnień o ludziach sportu, ponieważ zgodnie z ideą twórcy nowożytnych Igrzysk- barona Pierra de Coubertina- sport jest wspólną wartością ludzi różnych ras, religii, kultur, ustrojów politycznych i narodowości. 

Specjalne miejsce mają zwłaszcza olimpijczycy z terenów objętych wystawą - zarówno polscy, jak i niemieccy. Organizatorzy wystawy mają szczególną okazję przypomnieć takich sportowców, jak: Stefan Szelestowski, Jerzy Młynarczyk, Stanisława Walasiewiczówna, Karol Rómmel, Hans Woelke, Erwin Blask, Zygmunt Chychła, Bronisław Malinowski, Kazimierz Deyna, Zenon Plech, Andrzej Grubba, Leszek Blanik, Dariusz Michalczewski, Anna Rogowska (na zdjęciu powyżej w trakcie skoku) i wielu, wielu innych.

Do nich zalicza się też gdańszczanka Teresa Chojnowska-Liskiewicz (na zdjęciu powyżej z lewej), która jako pierwsza kobieta na świecie, na jachcie „Mazurek” klasy Conrad 32 o długości 9,5 m, w latach 1976-78 samotnie opłynęła kulę ziemską. 

Wystawa stała się okazją do serii spotkań z ludźmi sportu, którzy będą z pewnością snuli swe opowieści i refleksje o sportowych pasjach. Podczas jej otwarcia w Sali Białej pokazano sztukę walki szermierczej. Wystawa potrwa do 30 września br. Naprawdę, warto ją obejrzeć!

Wła-49
Zdjęcia: Włodzimierz Amerski